Paznokieć – budowa i funkcje.
Zastanawiałaś się kiedyś nad tym, jak zbudowane są naturalne paznokcie? Jaki jest ich skład chemiczny? Czym tak właściwie są te białe półkola na paznokciach? Poniżej omawiamy dokładnie wszystkie te zagadnienia.
Płytka paznokcia – z czego się składa?
Płytka paznokcia to najprościej mówiąc martwy wytwór naskórka. Podstawowym składnikiem budulcowym paznokcia jest białko keratynowe, potocznie nazywane keratyną. Keratyna zaś jest głównym komponentem korneocytów. Co to są korneocyty? To martwe komórki o silnie spłaszczonym kształcie. To właśnie korneocyty budują paznokieć, układając się w dachówkowy sposób jedna na drugą. Paznokcie u dłoni składają się z około 100 warstw korneocytów, zaś paznokcie u stóp – z około 150 warstw. Jak już wspomnieliśmy, są to komórki martwe. Z tego powodu specyfiki stosowane docelowo na płytkę paznokcia nie poprawiają jej kondycji.
Jaki jest skład chemiczny paznokci?
W naszej płytce paznokcia znajdziemy szereg pierwiastków i minerałów. Są to między innymi: magnez, cynk, miedź, żelazo, siarka i wapń. Ponadto w składzie chemicznym paznokci wyróżniamy również wodę, argininę oraz lipidy. Do lipidów zaliczmy cholesterol wraz z innymi kwasami tłuszczowymi. Są one odpowiedzialne za giętkość i elastyczność paznokci
Elementy budowy paznokcia
W całościowej budowie paznokcia wyróżniamy następujące elementy:
- Łożysko
- Macierz
- Obłączek, zwany lunulą
- Hyponychium
- Eponychium
- Wolny brzeg
- Fałd proksymalny
- Fałd lateralny
Co to jest łożysko paznokcia i jaką pełni funkcję?
Łożysko to zaróżowiona tkanka znajdująca się bezpośrednio pod paznokciem. Jest ona silnie ukrwiona i unerwiona. To właśnie do niej przylega płytka paznokcia. Zadaniem łożyska jest dostarczanie płytce wszystkich niezbędnych substancji odżywczych. Przez wzgląd na jego unerwienie odczuwamy ból w przypadku, gdy zbyt mocno spiłujemy paznokcie lub dojdzie do innego urazu mechanicznego. Nie możemy również nie wspomnieć, że niektóre urazy czy silne reakcje alergiczne mogą prowadzić do odchodzenia płytki paznokcia od łożyska. Takie odklejanie się paznokcia nazywamy onycholizą.
Czym jest macierz paznokcia i jaką pełni funkcję?
Macierz to najważniejszy element paznokcia. Znajduje się kilka milimetrów pod skórą w okolicach tylnego wału paznokciowego. To właśnie tutaj następuje proces wzrostu paznokcia. W macierzy produkowane są komórki paznokciowe, czyli wspomniane wcześniej korneocyty. Po zrogowaceniu komórek są one „wypychane” na zewnątrz, co powoduje przyrost długości paznokci. Ostateczna grubość paznokcia zależy od długości macierzy, która jest uwarunkowana genetycznie. Ingerując w okolice macierzy należy zachować szczególną ostrożność. Macierz jest bowiem delikatną strukturą, której uszkodzenie mechaniczne prowadzi do stałej deformacji paznokcia. Niestety takie uszkodzenia są nieodwracalne. Mogą objawiać się na przykład bruzdami lub spowolnioną produkcją nowych korneocytów, a to przekłada się na wolny wzrost paznokcia.
Obłączek, lunula na paznokciach– co to jest?
Lunula, czy inaczej mówiąc obłączek, to widoczny jasny biało-szary półksiężyc znajdujący się u podstawy paznokcia. Lunula zazwyczaj jest najbardziej widoczna na kciukach. Inny kolor od reszty płytki paznokcia wynika z faktu, że komórki nie przeszły jeszcze całkowitego procesu rogowacenia. Z tego też względu są one bardziej miękkie. Jeśli występują zmiany w kształcie lub kolorze obłączka może to świadczyć o problemach zdrowotnych. Warto więc obserwować co jakiś czas, czy nie pojawiają się na lunuli żadne niepokojące zmiany.
Hyponychium – co to jest i jaką pełni funkcję?
Hyponychium jest to tkanka, która łączy wystającą poza łożysko płytkę paznokcia z opuszkiem palca. Znajduje się przy wolnym brzegu paznokcia. Hyponychium jest silnie ukrwione i unerwione. Z tego względu wszelkie uszkodzenia mechaniczne bywają bolesne, niekiedy krwawe. Jakie jest zadanie hyponychium? Przede wszystkim ochrona aparatu paznokciowego przed zanieczyszczeniami i infekcjami. Wraz z przyrostem długości płytki paznokcia hyponychium może również naturalnie się rozrosnąć. W ten sposób tworzy grubszą barierę ochronną. Nie należy jej usuwać czy odsuwać kopytkiem lub drewnianym patyczkiem. Jeśli pozwolimy hyponychium tworzyć naturalną barierę ochronną, nie będziemy musieli się martwić o zabezpieczenie naszych paznokci przed drobnoustrojami.
Wolny brzeg paznokcia
Co to jest wolny brzeg paznokcia? Na to pytanie chyba każdy już zna odpowiedź. Jest to inaczej końcówka paznokcia. Przy dłuższej płytce wystaje poza opuszek palca. Wolny brzeg paznokcia jest bardzo ważnym elementem przy wykonywaniu wszelakich stylizacji paznokci. Nieodpowiednie zabezpieczenie wolnego brzegu często skutkuje odchodzeniem lakieru lub masy żelowej od paznokcia. Poza skróconą trwałością stylizacji może to również doprowadzić do rozwoju zakażeń. Niewielka zapowietrzona przestrzeń między masą hybrydową lub żelową a naturalną płytką paznokcia to prosta droga do dostania się wilgoci i rozwoju różnych bakterii. Warto więc poświęcić chwilę uwagi podczas wykonywania stylizacji paznokci na dokładne pomalowanie wolnego brzegu.
Fałd proksymalny – czym się różni od skórek?
Fałd proksymalny jest żywą tkanką rosnącą u nasady paznokcia. Często mylony jest z tak zwanymi skórkami, co jest dużym błędem. Fałd proksymalny pełni funkcję ochronną i stabilizującą nasz paznokieć. Jak odróżnić go od skórek? Przede wszystkim skórki znajdują się na paznokciu. Pozostała skóra „przyczepiona” do fałdu nie jest już martwa, zatem nie są to już skórki. Przycinanie fałdu proksymalnego lub jakiekolwiek inne uszkodzenia mechaniczne spowodują, że będzie on odrastał grubszy i twardszy. Ponadto skórki od fałdu odróżnia fakt, że skórki nie są ukrwione, są po prostu martwe. Fałd proksymalny natomiast jest tkanką żywą i ukrwioną, dlatego przy jego uszkodzeniu może dojść do krwawienia. Zamiast przycinania fałdu zalecamy wcieranie w niego wysokiej jakości olejków. Wpłynie to pozytywnie nie tylko na wygląd samego fałdu proksymalnego, ale pozwoli także przeniknąć substancjom odżywczym do macierzy i wzmocnić wyrastający nowy paznokieć.
Czym jest eponychium? Jaką pełni funkcję?
Eponychium to żywa tkanka umiejscowiona na granicy fałdu proksymalnego i płytki paznokcia. Eponychium również jest bardzo często mylone ze skórkami, które są martwe. Zadaniem tej tkanki jest ochrona macierzy paznokcia przed zanieczyszczeniami oraz drobnoustrojami. Pod żadnym pozorem nie powinno się wycinać, przycinać czy naruszać eponychium w jakikolwiek inny sposób! Takie działanie spowoduje utratę naturalnej ochrony macierzy, w której odbywa się proces powstawania całego paznokcia. Ponadto każde naruszenie tkanki spowoduje, że odrośnie ona grubsza i twardsza, a przez to mniej estetyczna. Warto zatem zwrócić uwagę na zachowanie szczególnej ostrożności przy wykonywaniu tak zwanego manicure kombinowanego. Nasze zdrowie jest ważniejsze od chwilowej estetyki.
Fałd lateralny – co to jest i jaką pełni funkcję?
Fałd lateralny mieści się po bokach paznokcia. Jego zadanie jest podobne do zadania fałdu proksymalnego – ma on chronić organizm przed drobnoustrojami oraz stabilizować płytkę paznokcia. Nadmierne przycinanie fałdu lateralnego spowoduje jego rogowacenie. Warto zatem zachować umiar w tej kwestii i zamiast obróbki mechanicznej postawić na odpowiednią pielęgnację fałdów. Regularne wcieranie olejków poprawi ich wygląd, ale i nie tylko. W przypadku uszkodzeń stosowanie olejków pomoże również szybciej zregenerować naruszoną tkankę.
Mamy nadzieję, że po tej solidnej dawce wiedzy budowa paznokcia nie jest już dla Ciebie zagadką. W kolejnych wpisach przybliżymy również zagadnienie chorób paznokci – bądź z nami na bieżąco!
